Razvojem inovacionih tehnologija i ubrzanjem celokupnog svetskog sistema, čovek je počeo da gubi korak sa realnošču. Povećanjem stresa, zračenja i zagadjenosti javljaju se posledice u vidu promene genoma kod ljudi kao i do razvoja teško izlečivih bolesti. Pored rešenja koja nudi farmaceutska industrija, postoje i prirodna rešenja koja mogu u velikoj meri da spreče nastale poremećaje i da u velikoj meri doprinesu prevenciji bolesti ili poremećaja ali i ozdravljenju organizma. Grana medicine koja doprinosi pomenutim rešenjima jeste upravo “šumska medicina” koja je i nedavno prepoznata kao inovativna grana preventivne medicine i osnova za programe zdravstvenog turizma.
Ona u svoja istraživanja uključuje uticaj boravka u šumi na ljudsko zdravlje i predstavlja interdisciplinarnu nauku koja obuhvata elemente alternativne medicine, medicine bazirane na uticajima životne okoline i preventivne medicine.
Shinrin yoku ili Forest bathing (kupanje u šumskom vazduhu) je element tradicije zdravih životnih stilova gradjana Japana već stolećima. U Koreji se ova procedura naziva Sanlimyok; u Finskoj je praktikuju, ali nemaju tradicionalni naziv; u Irskoj se zove Boladh na Sioga ili kupanje u dahu šumske vile. Termin „Forest medicine” – „Šumska medicina”, uveden je u Japanu 2006. godine, naredne godine i u Engleskoj, a od 2009. godine na Medicinskom fakultetu Univerziteta Harvard održava se letnja škola šumske medicine.
„Shinrin yoku trip” (ili putovanje radi kupanja u šumskom vazduhu) koristi se u Japanu od 1981. godine i predstavlja standardnu zdravstveno-preventivnu proceduru, a prvi skup posvećen ovoj metodi održan je u Nagano perfekturi. Šume prekrivaju 67 odsto površine Japana, pa je ova metoda sa lakoćom dobila veliku popularnost. Od 1981. pa do danas kupanje u šumskom vazduhu postaje svetski trend.
Kupanje u šumskom vazduhu, kao osnovni program šumske medicine, pripada oblasti komplementarne medicine, aromaterapije i predstavlja preventivne i pomoćne terapijske metode izlaganja aromatičnim molekulima drveća šume “fitoncidima” koji imaju višestruko pozitivan uticaj na zdravlje ljudi i kvalitet života. Ljudi mogu da uživaju tokom boravka u šumi preko stimulacije svih pet čula: u mirisu šume, zelenoj boji biljaka, šumu vodopada i pevanju ptica, konzumaciji šumskih plodova i grljenju drveća.
Tokom 2004-2006. godine sproveden je veliki program Ministarstva za poljoprivredu i šumarstvo Japana, koji je pokazao značajne pozitivne efekte boravka u šumi na ljudsko zdravlje, primenom metoda zasnovanih na dokazima. Ustanovljeno je dejstvo na mentalno zdravlje i kontrolisanje stresa. Kupanje u šumskom vazduhu redukuje prefrontalnu aktivnost mozga, smanjuje krvni pritisak i daje efekat relaksacije. Povećava se aktivnost ćelija ubica i ekspresija antikancerskih proteina. Ovi efekti mogu potrajati i do 30 dana nakon boravka u šumi.
To je medicina koja proučava efekte boravka u šumi na ljudsko zdravlje. Šumska medicina, pored blagodeti za zdravlje koje nudi boravak u šumi, proučava i moguća neželjena dejstva šume na zdravlje i mogućnost da se rizici od ovih dejstava smanje na minimum
Kolevka programa šumske medicine nesumnjivo je Japan, a programi javnog zdravlja kroz korišćenje zdravstvenih efekata boravka u šumi, u velikoj meri su popularni i u Kini i Južnoj Koreji. Među zemljama Evrope, šumska medicina postala je značajna karika u programima očuvanja javnog zdravlja u Nemackoj, Austriji, Spaniji, Portugaliji, Irskoj, Skotskoj, a posebno razvijeni programi sumske medicine i na njoj zasnovani programi sumskog velnesa postoje u Finskoj, i skandinavskim zemljama
Za razliku od šuma Japana, koje su tamne i sa malo sunca, šume Balkana su najvećim delom svetle i sunčevi zraci kroz krošnje drveća padaju na tlo, na sličan način kao što sunčevi zraci prolaze kroz otvore na krovovima autentičih hamama i osvetljavaju hararet, centralno mesto programa koji se praktikuju u hamamu.
Kroz povezivanje sa ekspertima iz zemlje i regiona napravljen je, po ugledu na program „Letnje škole šumske medicine sa Univerziteta Harvard“, program edukacije terapeuta-vodiča za zdravstveno-turističke programe kroz šume Srbije i regiona.
Oni koji nemaju hotele i autostrade sa pet zvezdica, i nemaju razvijenu industriju, imaju bar jednu komparativnu prednost – prirodne lepote i šume sa 5 zvezdica. Kad se jednom te zvezdice izgube, teško ih je, ili čak nemoguće, vratiti.
Naučno dokazane blagodeti šumske medicine su:
● Stimulisanje imunog sistema
● Smanjenje krvnog pritiska
● Bolja kontrola stresa
● Poboljšanje raspoloženja
● Povećana sposobnost koncentracije, čak i kod dece sa poremećajem pažnje
● Ubrzan oporavak nakon operacije ili bolesti
● Bolji san